Er zijn verschillende vormen van urineverlies.
Ongewild urineverlies wordt veroorzaakt door een storing in de werking van de lagere urinewegen.
Ruim de helft (57 procent) van alle vrouwen tussen de 30 en 65 jaar blijkt wel eens last te hebben gehad van ongewenst urineverlies. Maar het komt evengoed ook veel bij mannen voor.
De kans dat je je plas soms niet kunt ophouden, neemt toe als je ouder wordt. Uit het onderzoek blijkt echter ook dat al bijna de helft van de dertigers (49 procent) hier last van heeft gehad. Rond de zwangerschap heeft bijvoorbeeld één op de drie vrouwen last van ongewenst urineverlies.
Hieronder staan de verschillende vormen van incontentie beschreven:
- Stress incontinentie
- Urge incontinentie
- Overloop of druppel incontinentie
- Reflex incontinentie
- Extra uterale incontinentie
Stress-incontinentie
U heeft wel eens urineverlies wanneer u hoest, rent, lacht, niest of vrijt... Dan heeft u last van stress-incontinentie of inspanningsincontinentie. Dit betreft geen emotionele stress maar "stress" bedoeld als druk in de buik. In geval van stress-incontinentie loopt er urine uit de blaas, als de druk in de buik bij inspanning omhoog gaat.
De spieren en banden die de blaas ondersteunen, vormen een stevige bodem, de bekkenbodem genoemd. De bekkenbodem ondersteunt de buikinhoud waaronder de blaas. Normaal zorgt een stevige bekkenbodem dat de urinebuis wordt dicht gedrukt tegen de "harde bekkenbodem". Verslapt de bekkenbodem door bijvoorbeeld een bevalling of een operatie, dan is er geen stevige ondergrond meer.
Een slappe bekkenbodem veert mee en bij een plotse drukverhoging op de blaas zoals bij optillen, lachen of sporten, zullen de bekkenbodemspieren er niet meer in slagen om de urinebuis perfect dicht te drukken.
Zelfs bij een blaas die maar weinig gevuld is, kan bij de minste beweging de urine ontsnappen, terwijl er geen specifieke aandrang is en zonder dat men het kan tegenhouden.
Deze vorm van incontinentie komt het meest voor: 1 op de 4 vrouwen van boven de 35 jaar heeft er last van.
Urge-incontinentie
Urge-incontinentie wordt ook wel aandrangincontinentie genoemd. Dat betekent dat de aandrang om te plassen plotseling opkomt, niet kan worden onderdrukt en dat er meteen gehoor aan moet worden gegeven.
Die dringende behoefte wordt vaak opgewekt door contact met water of kou of door alleen maar de sleutel in het slot te steken wanneer men thuiskomt. Er wordt heel vaak geplast; dit kan zowel overdag als 's nachts het geval zijn. Deze vorm van incontinentie is verantwoordelijk voor ongeveer 20% van de gevallen van urine-incontinentie en het aantal gevallen neemt toe met de leeftijd (*).
Urge-incontinentie of aandrangincontinentie blijkt een grotere psychosociale impact te hebben dan inspanningsincontinentie.
In één op de drie gevallen gaat inspanningsincontinentie samen met urge-incontinentie; dit wordt gemengde incontinentie genoemd.
Overloop of Druppel incontinentie
Bij overloop incontinientie moet er geplasd worden zonder dat men aandrang heeft gevoeld vooraf. De oorzaak van overloopincontinentie is meestal gelegen in een storing van de urinestroom door een belemmering, bijvoorbeeld door een vernauwing van de urinebuis of een tumor. De urine moet dan met een sterke druk binnen in de blaas langs de belemmering worden geperst. Met name bij mannen komt deze vorm van incontinentie veel voor. Zeker in combinatie met een prostaat aandoening.
Wasbare incontinentiematerialen zijn bij uitstek geschikt om deze druppel incontinentie effectief op te vangen gedurende de dag en nacht.
Reflex incontinentie
Bij reflexincontinentie bestaat er geen controle over de blaasfunctie. De oorzaak van een reflexincontinentie ligt vaak in een dwarslaesie, maar ook tumoren in het ruggenmerg alsmede MS kunnen deze vorm van blaaszwakte veroorzaken.
Extra Uterale Incontinentie
Bij deze vorm van incontinentie gaat de urine bij een in principe goed functionerend afsluitmechanisme via een "zijweg" of by-pass verloren. De oorzaak kan een zweer (fistel) tussen de urinebuis en de vagina of de endeldarm zijn.
(*) Van Gend, S., Stressincontinentie: vrouwen met zware problemen ondervinden er veel hinder van, Rapport voor Johnson & Johnson Medical BV, NIPO Het Marktonderzoekinstituut, Juni 2000.